ŻUŻLOWA HISTORIA RZESZOWA — ZŁOTA STAL
Data dodania: 12 styczeń 2022 r.

1960
Po fenomenalnym sezonie 1959 na zapleczu I ligi, w którym Stal Rzeszów zdominowała rozgrywki zdobywając 27 punktów w porównaniu do drugiej Unii Tarnów, ze zdobyczą zaledwie osiemnastopunktową, przyszedł czas na powrót do pierwszej ligi w roli beniaminka. Zespół przed sezonem zakontraktował Mariana Staweckiego z Krakowa oraz Wiktora Brzozowskiego ze Skry Warszawa. Pierwszy sezon bez śp. Eugeniusza Nazimka rozpoczął się od inauguracyjnej przegranej na torze bydgoskiej Polonii w stosunku 30:48. Jak się okazało, była to jedna z zaledwie dwóch przegranych w całym sezonie. Niepokonana na swoim stadionie Stal z przewagą aż 5 punktów nad drugą Legią Gdańsk sięgnęła po pierwsze historyczne Drużynowe Mistrzostwo Polski. Ojcami sukcesu można nazwać tercet Kapała, Malinowski i Kępa, którzy w przeciągu całego sezonu zdobyli razem 452,5 punktów, co stanowiło ponad 70% wszystkich punktów całej drużyny. Skład złotej drużyny tworzyli: Florian Kapała, Jan Malinowski, Stefan Kępa, Janusz Kościelak, Marian Stawecki, Wiktor Brzozowski, Marian Pilarczyk, Józef Batko, Hieronim Kunicki.

Indywidualnie sezon dla stalowców nie przebiegał z pewnością po ich myśli. W Indywidualnych Mistrzostwach Polski szóste miejsce zajął zaszłoroczny wicemistrz Polski Jan Malinowski, natomiast jeden z głównych kandydatów do tytułu mistrzowskiego Florian Kapała z powodu problemów sprzętowych w półfinale IMP nie zakwalifikował się do turnieju finałowego rozgrywanego w Rybniku. 

W końcówce sezonu, 13 października na torze przy dzisiejszej Hetmańskiej odbyło się spotkanie towarzyskie pomiędzy Reprezentacją Polski i Anglii. Mecz zakończył się pewnym zwycięstwem gospodarzy, a ważne punkty dołożyli rzeszowianie: Stefan Kępa, Florian Kapała oraz Jan Malinowski odpowiednio 11,10 i 8 punktów. Najlepszy z Anglików był Peter Craven, zdobywca 14 punktów. 

Tabela I liga 1960:

  1. Stal Rzeszów - 24 punkty
  2. Legia Gdańsk - 19 punktów
  3. Polonia Bydgoszcz - 18 punktów
  4. Włókniarz Częstochowa - 17 punktów
  5. Górnik Rybnik - 12 punktów
  6. Unia Leszno - 12 punktów
  7. Unia Tarnów - 10 punktów
  8. Start Gniezno - 0 punktów

1961
Niesiona na fali Stal Rzeszów nie zaprzestała budowania swojej pozycji na arenie ligowej. Drużynowy Mistrz Polski zrezygnował z Hieronima Hunickiego, a w jego miejsce zakontraktowany został Marian Spychała ze spadkowicza Unii Tarnów. Każdy, kto uważał, że sezon 1960 i zdobyty złoty medal był przypadkiem, ten w roku 1961 musiał zdecydowanie zmienić swoje zdanie. Stal Rzeszów była niepokonana w lidze zarówno na wyjazdach jak i w meczach przy Obrońców Stalingradu. Jedyne punkty, jakie straciła drużyna wynikły z remisu na torze leszczyńskiej Unii. Warto nadmienić, że z pewnością nie było to "wymęczone" mistrzostwo. W meczach padały takie wyniki jak 65:13 z Włókniarzem Częstochowa, 58:19 ze Spartą Wrocław, czy 63:14 przeciwko Wandzie Nowa Huta. Wicemistrz Polski Górnik Rybnik do Stali stracił aż 7 dużych punktów w tabeli ligowej. 

Sezon 1961 indywidualnie należał zdecydowanie do Floriana Kapały. W lidze uzyskał średnią biegopunktową na poziomie 2,83 występując w 61 biegach. W rozgrywanym na torze w Rzeszowie finale Indywidualnych Mistrzostw Polski zdobył 14 punktów i w bezpośrednim pojedynku o mistrzostwo pokonał Mariana Kaisera, zapewniając sobie tytuł Indywidualnego Mistrza Polski na rok 1961. Kolejnym sukcesem było zdobycie Złotego Kasku, który tego roku rozgrywany był w formule zawodów indywidualnych, a nie zmagań parowych jak to było w latach poprzednich. Turniej składał się z 9 zawodów, w których w klasyfikacji generalnej Kapała z dorobkiem 96 punktów wyprzedził drugiego Henryka Żyto oraz trzeciego Mariana Keisera. Florka nie zabrakło również w zmaganiach o Indywidualne Mistrzostwo Świata. Bardzo dobra jazda w kwalifikacjach dała mu prawo startu w wielkim finale, w którym pod taśmą startową stanął obok takich gwiazd jak Barry Briggs, Ove Fundin, czy Goete Nordin. Na torze w Malmoe rzeszowianin zajął wysokie siódme miejsce z dorobkiem 8 punktów. Kolejny zdobyty tytuł to Drużynowe Mistrzostwa Świata, które rozgrywane na torze we Wrocławiu padły łupem Reprezentacji Polski, której to kapitanem był Kapała. 

Sezon 1961 miał tragiczny koniec. 25 października podczas treningu śmierć na torze poniósł 24-letni zawodnik Stali Rzeszów — Leszek Zienkiewicz. 

Tabela I liga 1961:

  1. Stal Rzeszów - 27 punktów
  2. Górnik Rybnik - 20 punktów
  3. Polonia Bydgoszcz - 18 punktów
  4. Unia Leszno - 13 punktów
  5. Włókniarz Częstochowa - 12 punktów
  6. Sparta Wrocław - 12 punktów
  7. Legia Gdańsk - 8 punktów
  8. Wanda Nowa Huta - 2 punkty


1962
Dominator początku lat 60. XX wieku przed kolejnym sezonem dokonał dwóch roszad w składzie. Marian Pilarczyk oraz Wiktor Brzozowski zastąpieni zostali Tadeuszem Depą, Kazimierzem Międlarem, Józefem Batko oraz Andrzejem Kielarem. Zawodnicy ci nie zdołali jednak dorównać wieloletnim liderom Stali i stanowili uzupełnienie ekipy znad Wisłoka. Choć nie udało się powtórzyć świetnych wyników z lat poprzednich to ze względu na problemy sprzętowe i kontuzję Jana Malinowskiego w trakcie sezonu, wywalczone wicemistrzostwo Polski należy uznać za wielki sukces. Mistrzem Polski został Górnik Rybnik z przewagą 8 punktów nad rzeszowianinami. Na najniższym stopniu podium uplasowała się Unia Leszno. 

Ze względu na tytuł mistrzowski w roku poprzednim, finał IMP znów odbył się na torze w Rzeszowie. Swoją świetną formę oraz znajomość owalu przy Obrońców potwierdził Florian Kapała i z kompletem punktów obronił tytuł mistrzowski. W finałach Złotego Kasku znów z bardzo dobrej strony pokazał się Florek. Choć nie obronił on tytułu, to musiał uznać wyższość tylko jednego zawodnika — Mariana Kaisera. Kolejny medal, tym razem brązowy Drużynowych Mistrzostw Świata padł łupem Polaków. Krążek zawisł na szyi Floriana Kapały, lecz ogromny wkład w sukces miał również inny rzeszowianin. W półfinałach swoją cegiełką dołożył również Stefan Kępa, zdobywca 12 punktów, jednakże w finale został on zastąpiony przez Pawła Waloszka.

Tabela I liga 1962:

  1. Górnik Rybnik - 28 punktów
  2. Stal Rzeszów - 20 punktów
  3. Unia Leszno - 16 punktów
  4. Polonia Bydgoszcz - 12 punktów
  5. Wybrzeże Gdańsk - 12 punktów
  6. Sparta Wrocław - 12 punktów
  7. Stal Gorzów - 8 punktów
  8. Włókniarz Częstochowa - 6 punktów

1963
Mając na uwadze ogromne aspiracje klubu z Rzeszowa, działacze zakontraktowali Adama Ciepielę z Unii Tarnów oraz Jana Kolbera z Unii Leszno. Mistrzowski tytuł obronili rybniczanie, którzy w całym sezonie zostali pokonani tylko raz... na torze w Rzeszowie. Po powrocie po kontuzji Floriana Kapały na torze przy Obrońców stawiła się drużyna Górnika, w składzie której dominowali Joachim Maj, Antoni Woryna czy Andrzej Wyglenda, która nie dała rady Stali dowodzonej przez niepokonanego tego dnia Kapałę oraz zdobywcę 11 punktów Stefana Kępę. Mecz zakończył się nieznacznym zwycięstwem w stosunku 40:38

Górnik Rybnik:
1. Wygledna 9 (2,3,2,2)
2. Tkocz 2+1 (1*,0,0,1)
3. Norek 0 (0,0)
4. Maj 10 (3,1,3,3)
5. Motyka 3+2 (1,1*,0,1*)
6. Woryna 12+1 (3,2,2,2*,3)
7. Peszke 2 (1,0,1)
Stal Rzeszów:
9. Spychała 5+1 (0,2*,1,2)
10. Kapała 12 (3,3,3,3)
11. Kępa 11 (2,3,3,3)
12. Kościelak 3+1 (1*,0,2,0)
13. Malinowski 2 (0,2,0)
14. Batko 4+1 (2,1*,1,0)
15. Kolber 3+2 (2*,1*,0)

Indywidualnie zawodnicy rzeszowscy nie odnosili większych sukcesów, głównie z powodu kontuzji Kapały, który na tor wrócił dopiero w czerwcu. Najwyższe miejsce w finale Indywidualnych mistrzostw Polski zajął Marian Spychała — piąte. W końcówce sezonu na torze w Rzeszowie odbył się mecz towarzyski przeciwko mistrzowi Szwecji — Vargarnie Norrkoeping. Mecz okazał się lekcją żużla od Szwedów. Poziomem nie odstawał jedynie lider Stali — Kapała. W składzie Vargarny kibice mieli przyjemność oglądać wicemistrza świata, rewelacyjnego Bjorna Knutssona. Mecz padł łupem gości w stosunku 64 do 31.

Tabela I liga 1963:

  1. Górnik Rybnik - 28 punktów
  2. Stal Rzeszów - 20 punktów
  3. Sparta Wrocław - 12 punktów
  4. Unia Leszno - 12 punktów
  5. Wybrzeże Gdańsk - 12 punktów
  6. Stal Gorzów - 10 punktów
  7. Śląsk Świętochłowice - 10 punktów
  8. Polonia Bydgoszcz - 8 punktów

Po sezonie 1963 ikony rzeszowskiej Stali: Florian Kapała i Stefan Kępa zadecydowali o przerwaniu kariery.

 

Opracował: Łukasz Dębski

 

Fotografie: Od RTKiM do PGE Marma, czyli historia czarnego sportu w Rzeszowie