Żużlowa Historia Rzeszowa – Stal
Data dodania: 23 październik 2021 r.

21 lutego 1950 to jedna z najważniejszych dat w historii sekcji żużlowej ZKS „Stal” Rzeszów. W tym dniu bowiem odbyło się pierwsze jej zebranie, na którego czele stanął Eugeniusz Haman. Po skompletowaniu odpowiednich zasobów sprzętowych, w 1951 roku w składzie Stali pojawili się Tadeusz Fedko, Romuald Iżewski, Władysław Jankowski, Józef Christiani, Edward Kłaczkowski oraz Władysław Wilanowski. W 1951 roku zrezygnowano z rozgrywek drugoligowych, a w ich miejsce zorganizowano ligę zrzeszeniową, w której wzięła udział Gwardia Rzeszów, reprezentowana między innymi przez Józefa Dyląga czy Eugeniusza Nazimka. Poza wyżej wspomnianymi rozgrywkami prowadzone były mistrzostwa okręgów, w których Stal nie miała sobie równych i pierwsze miejsce w pojedynczych zawodach nie było jej obce. Przez kolejne lata rozgrywki w Rzeszowie przebiegały pod znakiem trójmeczów, bez rywalizacji ligowej. Została ona reaktywowana dopiero w 1955 roku.

W latach 50. wiodącym producentem motocykli była angielska firma Jap. Wiele zespołów nie mogło podołać wysokim kosztom zakupu takowego sprzętu dla swoich zawodników, więc w środowisku żużlowym pojawił się pomysł budowy polskiego motocykla. Pierwszym konstruktorami polskiego silnika byli rzeszowianie Tadeusz Fedko i Romuald Iżewski. Nazwa silnika FIS-1 wzięła się od pierwszych liter nazwisk konstruktorów oraz nazwy klubu Stal, której to Fedko i Iżewski byli członkami. Po 3 jazdach testowych silnik został dopuszczony do udziału w zawodach żużlowych.

Sezon 1955 to sezon powrotu rozgrywek II ligi, do której zakwalifikowane zostały zespoły Górnika Radlin, Sparty Łódź, Włókniarza Częstochowa, Stali Świętochłowice, które w roku 1954 były czterema najsłabszymi ekipami I ligi. Do stawki dołączono Stal Gorzów, Kolejarz Stal Ostrów Wielkopolski oraz właśnie Stal Rzeszów, dysponującą swoimi motocyklami. Do Rzeszowa powrócił Eugeniusz Nazimek, który w latach 1951-1954 reprezentował barwy Gwardii Bydgoszcz, kiedy to prowadzone były wyłącznie rozgrywki pierwszoligowe.

22 maja 1955 to kolejna z najważniejszych, jeśli nie najważniejsza data w historii klubu. Na torze Stali Świętochłowice odbył się inauguracyjny mecz ligowy Stali Rzeszów w II lidze. Mecz padł łupem gospodarzy, lecz tylko 1 punktem w stosunku 27:26 dla gospodarzy. Pierwszym ligowym rywalem na torze w Rzeszowie była drużyna Sparty Łódź, z którą również przyszło przełknąć gorysz porażki, choć cały sezon dla Stali Rzeszów można jednak uznać za dość udany. Drużyna wygrała 6 spotkań i uplasowała się na 4 miejscu w ligowej tabeli, ustępując miejsca tylko trzem „spadkowiczom” z 1 ligi. Bezapelacyjnie najlepszym zawodnikiem Stali był Eugeniusz Nazimek, który w nagrodę za świetne wyniki wziął udział w Indywidualnych Mistrzostwach Polski, gdzie uplasował się na 7 miejscu. W kwietniu 1955 roku Eugeniusz Nazimek zwyciężył Puchar Ziem Zachodnich na torze we Wrocławiu, w którym był niepokonany wśród najlepszych zawodników z całej Polski. Poskutkowało to powołanie do kadry narodowej na mecze towarzyskie z Czechosłowacją, Finlandią i Szwecją. 

Tabela II liga 1955:

  1. Górnik Radlin – 20 punktów
  2. Sparta Łódź – 20 punktów
  3. Włókniarz Częstochowa – 18 punktów
  4. Stal Rzeszów – 12 punktów
  5. Stal Świętochłowice – 8 punktów
  6. Kolejarz-Stal Ostrów Wielkopolski – 4 punkty
  7. Stal Gorzów – 2 punkty

Ze względu na dobry wynik osiągnięty w debiutanckim sezonie, kadra Stali Rzeszów przed sezonem 1956 wzmocniona została zawodnikiem z Ostrowa Wielkopolskiego – Albinem Tomczyszynem. Do rozgrywek ligowych zgłosiło ponad 20 zespołów, które podzielone zostały na jedną grupę pierwszoligową oraz dwie drugoligowe. Stal Rzeszów przydzielona została do Grupy Południowej, a historia zatoczyła koło i spotkanie inauguracyjne odbyło się ze Stalą Świętochłowice, jednak tym razem na torze w Rzeszowie. Spotkanie to zakończyło się zdecydowaną wygraną rzeszowian 31:23, nad jak się później okazało pierwszą drużyną Grupy Południowej. Niezastąpiony Nazimek znów był najjaśniejszym punktem Stali Rzeszów i ponownie wziął udział w IMP. 

Jedna z rund mistrzostw obyła się w Rzeszowie. Była to inauguracyjna impreza żużlowa na stadionie przy ulicy Hetmańskiej (wtedy Obrońców Stalingradu). Zmagania żużlowców obejrzało wówczas prawie 30 tysięcy kibiców czarnego sportu. 

14 października 1956 roku na torze w Rzeszowie obył się międzynarodowy turniej indywidualny z udziałem czterech zawodników z Wielkiej Brytanii. Na stadionie pojawił się Nowozelandczyk Johnnie Hoskins — uznawany za twórcę sportu żużlowego. Triumfatorem turnieju został Florian Kapała, tuż przed Nazimkiem i dwoma Anglikami.

Tabela II liga (Grupa Południowa) 1956:

  1. Stal Świętochłowice – 25 punktów
  2. Ostrovia Ostrów Wielkopolski – 24 punkty
  3. Stal Rzeszów – 22 punkty
  4. LPŻ Lublin – 15 punktów
  5. Gwardia Katowice – 12 punktów
  6. Górnik Czeladź – 6 punktów
  7. Ślęza II Wrocław – 5 punktów
  8. AMK Nowa Huta – 3 punkty

Ciekawostka
Udział Resovii Rzeszów w rozgrywkach ligowych w roku 1956. Był to jednak jedyny sezon, w którym drużyna Resovii wystąpiła w rozgrywkach ligowych. Druga drużyna z Rzeszowa była zespołem rezerw Budowlanych Warszawa i wzięła udział w rozgrywkach II ligowych, lecz w Grupie Północnej, a swoje mecze „domowe” rozgrywali na torach w Rzeszowie, Krośnie oraz Siedlcach. Resovia zdobyła dość wysokie, bo 4 miejsce w rozgrywkach i w przegranym polu pozostawiła drużyny Sparty Śrem, Gwardii Poznań, Startu Gniezno oraz Kolejarza Piła.

 

Łukasz Dębski